Với chị Võ Thị Phương Trang, Hậu Giang không chỉ là quê hương – mà là nơi bắt đầu một hành trình đầy cảm hứng. Từ tình yêu với nghề truyền thống và mong muốn lan tỏa giá trị thật, chị cùng bạn đời – anh Út Tây – đã chọn một lối đi riêng, thương hiệu rượu quê mang đậm hồn đất, tình người.
Mỗi giọt rượu là cả tấm lòng – là khát vọng vươn xa từ những điều bình dị nhất. Và câu chuyện khởi nghiệp ấy, bắt đầu từ niềm tin rằng: chỉ cần đủ đam mê và nghĩa tình, giấc mơ nào cũng có thể thành hình.
Tiếng gọi từ nguồn cội phù sa
Câu chuyện của tôi không bắt đầu từ những thành công lấp lánh hay những tấm bằng khen danh giá, mà nó bén rễ từ một dòng kênh, một bếp lửa gia đình và hơn hết, từ hình ảnh một người phụ nữ phi thường cách đây hơn hai thế kỷ - bà cố của chồng tôi, cụ Phạm Thị Hiền.
Sinh năm 1810, giữa thời đại phong kiến còn nhiều định kiến hà khắc với phụ nữ, bà cố Phạm Thị Hiền đã có một quyết định táo bạo. Bà chọn rời bỏ vị trí chính thê của một vị quan, khi chồng nạp thiếp, không oán giận bi lụy, mà ôm hai người con thơ, chèo xuồng từ Ô Môn xuôi về Láng Hầm (nay là Ấp Láng Hầm, thị trấn Rạch Gòi, huyện Châu Thành A), vùng đất hoang sơ "dưới sông cá sấu, trên bờ hùm beo" để gầy dựng cơ nghiệp.
Chính tại nơi đây, một tay bà đã nuôi dạy các con khôn lớn và cũng chính bà đã đặt những viên gạch đầu tiên cho nghề rượu gia truyền mà chúng tôi may mắn kế thừa. Con cả của bà hy sinh theo nghĩa quân, người con thứ – ông cóc của chồng tôi, cụ Lê Tự Hiệp (1832-1900) — đã tiếp nối và vun đắp cho nghề rượu của gia đình.
Khởi nguồn từ một người phụ nữ bản lĩnh, vượt qua định kiến xã hội cũ
Bà cố bắt đầu cơ nghiệp chỉ với đôi bàn tay trắng và lòng quyết tâm sắt đá. Ban đầu, bà tận dụng những hạt gạo thơm trồng ven kênh Xáng Xà No, men rượu bí truyền cùng nguồn nước trong lành từ dòng kênh, tạo nên những giọt rượu đầu tiên.
Không quản ngại gian lao, ngày đêm bà chăm chút từng công đoạn, từ nấu cơm, trộn men đến ủ và chưng cất rượu, từng bước tạo dựng uy tín bằng chất lượng sản phẩm. Tiếng thơm của rượu bà cố nhanh chóng lan rộng, được bà con trong vùng biết đến và yêu thích, trở thành điểm khởi đầu vững chắc cho cơ nghiệp rượu gia truyền họ Lê.
Truyền thống ấy chảy mãi qua các thế hệ. Cha chồng tôi, ông Lê Quang Búa (ông chủ Búa), một người con nhà võ, vừa cứng rắn lại vừa nghĩa tình. Ông không để lại cho chúng tôi sản nghiệp lớn lao, nhưng đã trao truyền những công thức làm rượu, những bài thuốc rượu quý và quan trọng hơn cả là cách làm người tử tế. Đó chính là nền tảng vô giá để vợ chồng tôi vững bước trên con đường khởi nghiệp sau này.
Từ giấc mơ có thật...
Chồng tôi – hay còn gọi là Út Tây – vẫn thường nặng lòng tâm sự: "Rượu không chỉ để uống, mà để nhớ, để thương, để giữ nghĩa...". Qua từng thế hệ, nghề rượu được trao truyền như ngọn lửa thiêng liêng. Chồng tôi xúc động chia sẻ.
Giấc mơ từ khu mộ cổ
Một đêm, Anh Út Tây mộng thấy người cha quá cố bên khu mộ tổ. Lời nhắn gửi chỉ vỏn vẹn: “Giữ bài thuốc quý, chọn gạo từ Xáng Xà No.” Và rồi từ giấc mơ, Anh Út Tây hiểu rằng giữ nghề không chỉ là kế sinh nhai mà là nghĩa vụ với cha ông.“Giữ được hương đất, giữ được tình người là giữ được chính mình,” chồng tôi luôn khắc ghi.
Đối với gia đình tôi, giấc mơ ấy không đơn thuần là một câu chuyện tâm linh, mà còn là sợi dây vô hình nối kết quá khứ với hiện tại, củng cố niềm tin cho các thế hệ tiếp tục gìn giữ di sản gia đình. "Giấc mơ từ dòng phù sa ... vẫn lặng lẽ lớn dậy, chờ bàn tay những người trẻ tiếp tục ươm mầm." Lời dạy của cha chồng in sâu vào tâm trí tôi.
Khởi nghiệp tuổi 50: khi đam mê vượt qua ngần ngại
Chồng tôi, anh Út Tây, từng làm qua rất nhiều nghề: thợ mộc, làm bình ắc nấu dầu chong, rồi đến phục chế đèn ô tô... nghề đã giúp chúng tôi có cuộc sống ổn định tại Cần Thơ.
Thế nhưng, những thông tin về rượu giả, rượu kém chất lượng gây hại cho sức khỏe người tiêu dùng cứ ám ảnh anh. Cộng với ký ức về những mẻ rượu gia truyền thơm nồng và nỗi đau đáu với nghề xưa của cha ông, anh đã quyết định trở về quê nhà Láng Hầm, Châu Thành A, Hậu Giang để khởi nghiệp ở tuổi 50.
Năm 2006, chúng tôi bắt đầu nghiên cứu cải tiến quy trình, bán tại nhà với tên "tiệm rượu Tây Đô". Đến năm 2017, cảm thấy đã đủ "chín", chúng tôi chính thức thành lập Hộ kinh doanh Cơ Sở Sản Xuất Rượu Thủ Công Truyền Thống Út Tây.
Chúng tôi bắt đầu gần như từ con số 0, ngoài bí quyết gia truyền và một ý chí sắt đá. Tôi vẫn nhớ những đêm đầu tự tay nấu rượu, ngồi canh nồi chưng cất bên bếp than hồng, mắt cay xè vì khói nhưng lòng lại ấm áp một niềm tin mãnh liệt.
Mỗi giọt rượu được chiết lọc cẩn thận, bảo đảm chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm theo tiêu chuẩn OCOP. Đây là một trong những bước quan trọng trong quy trình sản xuất rượu thủ công kết hợp công nghệ hiện đại tại Cơ sở Rượu Út Tây, Hậu Giang.
Nhắc về những ngày đầu tiên tiếp nối nghề gia truyền, Chồng tôi Út Tây xúc động nhớ lại: “Khi mới bắt tay vào làm rượu, tôi đã gặp không ít khó khăn. Đã có lúc tưởng chừng như bỏ cuộc vì thất bại liên tục, nhưng tình yêu với nghề truyền thống và trách nhiệm với lời dặn dò của cha ông khiến tôi kiên trì hơn bao giờ hét.
""
Khó khăn lớn nhất trong quá trình phát triển thương hiệu rượu gia truyền chính là làm sao để tạo ra sản phẩm vừa giữ được hương vị truyền thống, vừa đảm bảo chất lượng và an toàn. Những thất bại ban đầu về nguyên liệu, kỹ thuật chưng cất khiến tôi và chồng nhiều phen nản lòng. Tuy nhiên, mỗi lần thất bại cũng là mỗi lần vợ chồng tôi càng quyết tâm hơn, bởi chúng tôi hiểu rõ trách nhiệm với nghề, với những kỳ vọng mà cha ông đã đặt nơi mình.
Năm 2006, vợ chồng ông tôi quyết định rời thành phố, trở về dựng lại lò rượu nhỏ. Thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm, thiếu cả niềm tin từ xung quanh... nhưng vợ chồng ông không thiếu một thứ gọi là quyết tâm.... Mẻ rượu đầu hỏng, mẻ thứ hai đổ...nhưng rồi niềm tin vẫn không cạn. Một giấc mơ được chưng cất từ khói bếp và lòng bền chí.
Sáng tạo từ truyền thống: hành trình xây dựng thương hiệu Snor
Suốt hơn một thập kỷ qua, hành trình của vợ chồng tôi với thương hiệu Út Tây là những chuỗi ngày không ngừng nghỉ của sự trăn trở, học hỏi và khát khao đổi mới. Mỗi cải tiến, mỗi sáng tạo đều chứa đựng biết bao tâm huyết, như cách người ta chắt chiu, vun vén cho đứa con tinh thần của mình.
Từ chiếc nồi nấu rượu truyền thống đã nhuốm màu thời gian, chúng tôi đã đêm ngày mày mò, cải tiến thành công bộ nồi rế cơm chưng cất rượu bằng điện. Đó không chỉ là để việc kiểm soát nhiệt độ được tối ưu, mà sâu xa hơn là để mỗi giọt rượu ra đời đều giữ trọn vẹn sự tinh túy, đồng đều trong chất lượng, như một lời cam kết thầm lặng gửi đến người thưởng thức.
Chúng tôi cũng hiểu rằng, "linh hồn" của rượu ngon một phần đến từ nguồn nước. Vì vậy, việc đầu tư hệ thống lọc nước RO là điều chúng tôi không ngần ngại, mong muốn mang đến sự tinh khiết nhất, trong lành nhất cho từng giọt rượu, như chính dòng phù sa ngọt ngào của quê hương Hậu Giang. Rồi khi ứng dụng quy trình quản lý chất lượng ISO 9001:2015 vào sản xuất và kinh doanh, đó không chỉ là một chứng nhận, mà là sự khẳng định cho nỗ lực không ngừng nghỉ để mỗi sản phẩm đến tay khách hàng đều là sự an tâm và tin cậy.
Nhưng có lẽ, điều khiến trái tim chúng tôi rung động và tự hào nhất chính là mối duyên lành với bà con nông dân xứ mình. Chúng tôi đã chọn một con đường riêng, đó là trân quý và nâng niu chính những hạt tấm ST24, ST25 – vốn chỉ là phó sản từ những loại gạo trứ danh của miền Tây sông Hậu.
Từ những hạt ngọc tưởng chừng bình dị ấy, qua bàn tay và khối óc, chúng tôi đã tạo nên những dòng rượu mang giá trị cao, như một cách để khẳng định rằng không có gì là bỏ đi nếu ta biết trân trọng. Đó cũng là cách chúng tôi muốn chung một vòng tay, san sẻ giá trị cùng người nông dân quê mình.
Từ những can rượu thủ công mộc mạc thuở ban đầu, giờ đây, nhìn lại "gia tài" hơn 10 dòng sản phẩm của Út Tây, lòng tôi lại dâng lên một niềm xúc động khó tả. Nào là Rượu Lão Tửu Út Tây với vị nồng ấm, đậm đà; Rượu Lão Tửu Đông Trùng Hạ Thảo là sự kết tinh của tinh túy đất trời; Khước Lão Tửu mang một nét duyên riêng; rồi Snor's Wine, Wine Snor’s Gold như những khát vọng vươn mình...
Mỗi một sản phẩm như một đứa con tinh thần, được chúng tôi chăm chút từ việc kiểm soát nghiêm ngặt hàm lượng độc tố, đến việc giữ gìn hương vị đặc trưng, để mỗi giọt rượu khi chạm môi đều là sự thơm ngọt tự nhiên, một chút nồng nàn quyện với sự đằm thắm, dễ làm say lòng người.
Hiện tại, chúng tôi còn đang ấp ủ, phát triển thêm dòng sản phẩm Dầu Xoa Bóp Thảo Dược UT, với hai lựa chọn nóng – lạnh, chắt lọc từ những phương thuốc gia truyền quý báu mà cha ông để lại, như một lời nguyện giữ gìn và lan tỏa những giá trị yêu thương, chăm sóc sức khỏe của gia đình đến với cộng đồng.
Quả ngọt từ tâm huyết: Ocop và những khát vọng vươn xa
Hành trình gặt hái "quả ngọt từ tâm huyết" với chương trình OCOP và những khát vọng vươn xa của chúng tôi bắt đầu từ những bước đi đầu tiên đầy trăn trở. Tôi còn nhớ mình là người đầu tiên tự tay viết bộ hồ sơ tham gia chương trình OCOP (Mỗi xã một sản phẩm) cho đứa con tinh thần Snor’s Wine.
Đó có thể là những bước đi còn chập chững, nhưng chứa đựng trong đó là tất cả sự quyết tâm và niềm tin. Và rồi, những nỗ lực không mệt mỏi cũng được đền đáp xứng đáng: tất cả các sản phẩm của Út Tây đều vinh dự đạt chứng nhận OCOP 4 sao cấp tỉnh, trong đó có 4 sản phẩm được công nhận là sản phẩm OCOP tiêu biểu của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Một dấu son đặc biệt, một khoảnh khắc không thể nào quên đối với chúng tôi là vào ngày 17 tháng 01 năm 2025 vừa qua, hai sản phẩm tâm huyết là Rượu Snor’s Wine và Rượu Lão Tửu Đông Trùng Hạ Thảo Út Tây đã tự hào đạt được chứng nhận OCOP 5 sao cấp Quốc gia đầu tiên của tỉnh Hậu Giang.
Từ giấc mơ nhỏ đến thương hiệu quốc gia
Niềm vui nối tiếp niềm vui khi trước đó, chúng tôi cũng đã nhận được những ghi nhận quý báu khác:
- Rượu Snor’s Wine được vinh danh "Thương Hiệu Vàng Nông Nghiệp Việt Nam" vào ngày 01 tháng 10 năm 2024;
- Cơ sở Út Tây vinh dự nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vào ngày 02 tháng 12 năm 2023 vì đã có thành tích xuất sắc trong phong trào nông dân sản xuất kinh doanh giỏi;
- và từ năm 2020, chúng tôi cũng đã được Chủ tịch UBND tỉnh Hậu Giang tuyên dương là điển hình tiên tiến, đồng thời được tặng bằng khen vì những đóng góp tích cực cho sự phát triển của tỉnh nhà.
Từ mẻ rượu nhỏ đến món quà quốc gia. Thủ tướng Phạm Minh Chính lắng nghe chị Võ Thị Phương Trang (Tôi) giới thiệu sản phẩm rượu truyền thống Út Tây tại một sự kiện quan trọng.
Anh Út Tây xúc động chia sẻ: “Mỗi chai rượu chúng tôi sản xuất không chỉ đơn thuần là sản phẩm thương mại, mà còn chứa đựng giá trị văn hóa, tình cảm và lòng tự hào quê hương. Chính điều này khiến Rượu Út Tây được khách hàng trong và ngoài nước đón nhận một cách đặc biệt.”
